Van Wijnen en Hogeschool Utrecht slaan handen ineen

Opleiding BIM’ende werkvoorbereider maakt vliegende start

‘Niets is toeval’. HU-docent en onderwijsontwikkelaar Daphne Desseaux en directeur Rob van der Jagt van Van Wijnen Utrecht spreken de woorden bijna in stereo uit. Bij elkaar gebracht door een wederzijdse kennis uit hun bouwverleden begonnen ze dit voorjaar aan de ontwikkeling van de tweejarige HBO-opleiding Associate Degree Bouwmanagement. Na gericht onderzoek ontdekte Daphne dat er weinig onderwijsaanbod was voor werkvoorbereiders die in BIM willen werken. En Rob vindt dat je als branche niet kunt blijven klagen over het niveau van het onderwijs, zonder er zelf een bijdrage aan te leveren.

Rob was al bij diverse werkgevers als ook bij Bouwend Nederland aangelopen tegen het nijpende tekort aan technisch opgeleide jongeren. “De bouw is een ongelooflijk mooi vak, er ligt een enorme huisvestingsvraag. Van de manier waarop we wonen tot productiemethodes: eigenlijk alles verandert. Aan dynamiek geen gebrek. Kijk eens naar ontwikkelingen als tiny houses, zorgwonen, verduurzaming, digitalisering of prefab. Uitdagingen volop voor de komende decennia. En toch slagen we er onvoldoende in die boodschap over te dragen.” Daphne weet die kracht gelijk te kanaliseren: “Jongeren van nu zijn op zoek naar zingeving. Als ik begin over het idee van ‘one planet’ of ‘plastic soup’ en ik koppel dat aan energievraagstukken, herbestemming of circulariteitsvoorbeelden als CIRCL of The Green House, dan zien ze het ineens wél. De motivatie komt bij hen van binnenuit. Deze generatie wil weten waaraan ze bijdragen, het moet waarde aan ons leven toevoegen. Zo tastbaar moet de bouw worden en daar draagt deze opleiding aan bij.”

Papierloze bouwplaats

Vanuit vestiging Utrecht wilde Rob zich meer verbinden aan de regio. “Jong talent opleiden is een wezenlijk onderdeel van wie we zijn. Van Wijnen investeert met nieuwe fabrieken niet voor niets 50 miljoen in de toekomst. Het leerplan voor de tweejarige opleiding die Daphne en ik mede hebben ontwikkeld, bestaat uit één semester met een casus én theorie vanuit de HU en aansluitend drie semesters met echte praktijkopdrachten. Het ontwerpen in BIM (Bouwkundig Informatie Model) is de ruggengraat van de opleiding. Hier geldt de kracht van de herhaling. Elk semester duikt de HU daar dieper in, met complexere bouwopgaves. We zien in de ‘papierloze bouwplaats’ ook echt de toekomst. Een digitaal platform waarin de werkvoorbereider niet alleen kan samenwerken met de architect, (onder)aannemers en leveranciers, maar ook het proces beter kan sturen en regisseren, fouten kan reduceren. 3D-scanning to BIM is al aangehaakt en het duurt in mijn optiek niet lang meer of alle commerciële en planningstrajecten worden aan BIM gekoppeld.”

Rolverdeling

Daphne legt uit dat ze in het leerplan goed hebben gekeken naar competentiesets. Anders gezegd: welke (gedrags)vaardigheden moet iemand hebben om soepel in te stromen in een bepaalde functie. Er is voor vier soorten rollen gekozen: de BIM-modelleur, de constructeur, de adviseur en de projectorganisator. Natuurlijk heeft elk bedrijf dan nog zijn wensen, maar de basis is er. De opbouw is zo dat de opdrachten elk semester moeilijker worden. Dit varieert in de praktijk bijvoorbeeld van een grondgebonden woning en een appartementencomplex tot een grootschalige renovatie. Elk semester is er een koppeling van de BIM-modelleur met een van de drie andere rollen. In het vierde en laatste semester vindt dan een extra verdiepingsslag plaats voor de favoriete rol, noem het de specialisatie. “Heel mooi aan deze opleiding is dat we enerzijds een brug slaan tussen het MBO en een vierjarige HBO, maar ook dat mensen die al actief zijn in de praktijk terug kunnen komen voor extra scholing. Als je gelijk werkt met actuele kennis dan beklijft het ook beter!”

Rimpelloze start

De plek waar Daphne en Rob het plan uitdokterden, had wat je noemt slagkracht. Door corona kon niet overal worden vergaderd en dus troffen ze elkaar op Daphne’s Utrechtse woonboot, waar met enig kabaal geregeld een Olympische skiff voorbij voer of de zon het water in zakte. Rob vertelt: “De overlegsessies verliepen eigenlijk net zo rimpelloos als de opleiding nu is gestart. Net als Van Wijnen geven diverse bouwbedrijven inmiddels gastcolleges en doen dat met veel plezier. Iedereen geeft een kijkje in de keuken. Er wordt gewerkt met échte situaties en échte contractstukken zoals een BLVC-plan. Zodra de studenten vanaf semester twee hun drie praktijkstages doen, voelt dat direct vertrouwd. We nemen alle drempels weg.”

Daphne: “Een BIM-specialist van een van de bouwbedrijven heeft al kunnen bewonderen waar onze studenten toe in staat bleken. ‘Hebben zij dit gemaakt?’ Hij wilde het niet geloven…”