Verduurzamen woningen woningcorporatie Elkien

Ketensamenwerking met woningcorporatie Elkien

Woningcorporatie Elkien staat net als alle andere corporaties in ons land voor de grote uitdaging om haar woningbezit klaar te maken voor de toekomst. Er lijkt nog tijd genoeg om in 2050 te voldoen aan de klimaatdoelen, maar niets is minder waar. Een voortvarende en strategische aanpak is nodig om het bezit van circa 18.000 woningen van de Friese woningcorporatie, in stand te houden, te verduurzamen én betaalbaar te houden. Elkien is daarom onder meer met Van Wijnen Gorredijk een ketensamenwerking aangegaan.

‘Om de klimaatdoelen te halen hebben we elkaar hard nodig’

De oorsprong voor de samenwerking is heel basaal, legt ketenmanager Jeroen Dekker van Elkien uit. ‘Als woningcorporatie willen we betaalbare huurwoningen bieden aan mensen die daar zelf niet in kunnen voorzien. Nu en in de toekomst. Met de grote verduurzamingsambities aan de ene kant en de verhuurdersheffingen aan de andere kant, is dat een behoorlijke uitdaging. In de ketensamenwerking met verschillende bouwondernemers en onderhoudsbedrijven vraagt Elkien bij te dragen aan het realiseren van deze doelen. De focus ligt daarin op kostenreductie, maar het gaat veel verder. Het is een langdurige en resultaatgerichte samenwerking op het realiseren van gezamenlijke ambities, het doorontwikkelen van de ketenorganisatie, het toevoegen van klantwaarde en het voorkomen van onnodige kosten en faalkosten door gebruik te maken van elkaars kennis en expertise.’

Dekker maakt de vergelijking met de traditionele manier van aanbestedingen waarin een opdrachtgever alle voorbereidende werkzaamheden voor een bouw- of renovatieproject zelf doet. Vervolgens wordt het project in de markt gezet en doet een ondernemer dat werk nog eens dunnetjes over. En dat voor elk project opnieuw. Vanuit de gedachte van ketensamenwerking is dat zonde van de tijd, geld en energie. Elkien gaat daarom al veel eerder met een partner aan tafel. ‘Zo halen we op voorhand alle dubbelingen eruit’, zegt Dekker. ‘Vanuit onze organisatie stellen we randvoorwaarden aan het duurzaam renoveren en energetisch verbeteren van ons bezit. Vervolgens gaan wij samen met onze partners onderzoeken hoe we die doelstelling kunnen behalen en welke scenario’s mogelijk zijn. Hierbij kijken we zowel naar de korte als naar de lange termijn.’

Samen ontwikkelen

Het is ‘nieuw opdrachtgeverschap’ dat veel voordelen biedt, vindt ook Alco Liest, ketenregisseur voor Elkien en programmamanager duurzaamheid bij Van Wijnen. Vanuit de vestiging in Gorredijk werkt hij met zijn collega’s dagelijks aan innovatieve methodes en concepten voor grootschalige renovatie en verduurzaming van sociale woningbouw die in de tweede helft van de vorige eeuw is gerealiseerd. ‘Door als opdrachtgever langjarig en vroegtijdig met ons als bouwondernemer samen te werken, heb je invloed op de diensten en producten die wij ontwikkelen voor de hele markt. Ketensamenwerking is dus veel meer samen ontwikkelen. Daar winnen we tijd mee, want de druk is groot. Landelijk gezien moeten we tien keer sneller dan we nu doen om de CO2-doelstellingen uit het klimaatakkoord van Parijs te halen in 2050.’

Jeroen Dekker beaamt dat. ‘Het is maar de vraag of we de verduurzamingsopgave halen als we op de traditionele manier blijven werken. We hebben niet alleen te maken met invloed vanuit de overheid om aan die klimaatdoelstellingen te voldoen, er ligt ook enorme druk op de woningmarkt en daarmee de capaciteit van bouwbedrijven. Door ketensamenwerking verzeker je je als corporatie van continuïteit in de invulling van je verduurzamingsopgave. Bovendien haal je de nodige kennis en kunde je organisatie binnen, want de expertise in continu verbeterende bouwmethodes en -technieken ligt bij de bouwondernemers. Daar kunnen we gebruik van maken door samen te werken en samen verder te ontwikkelen”.

Enthousiasme

Elkien startte in 2015 met ketensamenwerking. Voor het hele woningbezit selecteerde de woningcorporatie vier bouwondernemingen. Vier ketens waarin de samenwerkingsovereenkomst jaarlijks wordt verlengd bij goede prestaties. Alle ketens hebben een eigen gebied. Zo werkt Van Wijnen aan verschillende grondgebonden woonblokken in onder meer Sneek, Akkrum, Gorredijk, Beetsterzwaag en Grou. In de afgelopen tijd is er veel ervaring opgedaan over het werken in een keten. Jeroen Dekker en Alco Liest gaan allebei ‘aan’ als ze daarover vertellen, waarbij ze hun enthousiasme niet onder stoelen of banken steken. Dekker: ‘Samenwerken is het sleutelwoord. Samen staan we in een keten voor een opgave. Dat is anders dan het stokje als opdrachtgever overdragen aan de aannemer en aan het einde de balans opmaken.’ Liest: ‘Het gaat om het belang van Elkien, waar we samen verantwoordelijk voor zijn. De klanten van Elkien zijn ook onze klanten. Dat voel ik echt zo. Dat betekent dat wij ons eigen belang op de achtergrond zetten en over onze eigen schaduw heen moeten kijken. Het is een verandering van mindset, ook voor onze achterban”.

Zonder wrijving geen glans

Het enthousiasme bij beide mannen wil overigens niet zeggen dat het nooit schuurt, maar zonder wrijving geen glans. Liest beschrijft de ketensamenwerking als een relatie waaraan je continu moet blijven bouwen. ‘Een relatie ontwikkelt zich door de jaren heen. Daarbij veranderen ook de inzichten van buitenaf. Het is belangrijk altijd met elkaar in gesprek te zijn, het gezamenlijke doel voor ogen te houden en regelmatig te peilen hoe de vlag erbij hangt. Open en transparant. Je moet elkaar leren kennen, net als in een relatie.’ ‘Door ketensamenwerking kom je samen verder. We hebben daarin al mooie stappen gezet’, vult Dekker aan, die nu een jaar als interim-ketenmanager bij Elkien werkt. ‘Maar er is ook nog veel te bereiken. Met onze ketenpartners vormen we eigenlijk organisaties waarin we met elkaar meedenken over elkaars belangen in de samenwerking. Dat moet leiden tot een hogere klanttevredenheid en kwaliteit tegen lagere kosten. Van Wijnen vertaalt de ketengedachte bovendien door naar hun co-makers en laat ieder zijn verantwoordelijkheid daarin nemen. Echte resultaten worden bereikt als vaste teams hun kennis en ervaring delen en steeds efficiënter en effectiever gaan leveren. Dat maakt een keten tot een succes.’

‘Elkaar nodig’

Vanuit die gedachte wordt er dit jaar voor het eerst aan een gezamenlijk jaarplan gewerkt. Dat is hard nodig ook, omdat het afgelopen jaar tijdens de coronapandemie praktisch alle werkzaamheden een periode stil hebben gelegen en de opgelopen achterstand moet ingelopen worden. De crisissituatie zorgde tegelijk voor vernieuwingen die al in de lucht hingen, maar nu in een stroomversnelling komen. Digitalisering en keteninformatisering bijvoorbeeld. Zo gingen Van Wijnen en Elkien een app gebruiken waarmee bewoners in eerste instantie zelf de opname van hun woning doen met foto’s. En wordt er in de zijlijn al voorzichtig gedacht aan het inzetten van drones, waarmee de bouwkundige en energetische staat van woningen van buitenaf snel geïnspecteerd worden. ‘Bij dit soort innovaties nemen we elkaar mee en leren we van elkaar’, zegt Liest. ‘Wij zijn deskundig op het technische en bouwkundige vlak. Van Elkien leren wij bij op maatschappelijk en sociaal vlak. En over de ketens heen wisselen we als bouwondernemers ervaringen uit. Nee, ik zie dat niet als het wijzer maken van onze concullega’s in de markt. Als specialist en innovator in het verduurzamen van bestaande bouw weten wij waar we voor staan. Die expertise is bij Van Wijnen geborgd in onze hele organisatie en nemen we overal mee naar toe. Met de enorme opgave van de woningcorporaties moeten we juist van elkaars ervaring profiteren. Er is bovendien genoeg voor iedereen. Tot 2050 moeten ongeveer 2,5 miljoen woningen verduurzaamd worden. Daar hebben we elkaar keihard in nodig.’

Meer weten over ketensamenwerking?

Neem contact op met Alco Liest

Alco mailen

Verduurzamen woningen Noorderhoek

Voor Elkien renoveert Van Wijnen 110 woningen in Noorderhoek.