Als je gezamenlijk trapt ga je harder III

In 2016 heeft de Limburgse woningcorporatie ZOwonen Van Wijnen en Heijmans gevraagd ze de komende 10 jaar te helpen bij het transformeren van een groot deel van haar woningen. Circa 1.700 huizen ondergaan een grondige renovatie en circa 1.300 woningen worden gesloopt en komt nieuwbouw voor in de plaats. Om tempo te maken zijn de partners gezamenlijk op de tandem gestapt. Want als je gezamenlijk trapt ga je harder.

Voordelen van projectoverstijgend samenwerken bij uitvoering Wet Natuurbescherming

Alle drie de partijen zijn met een open vizier en vol van vertrouwen ingestapt. Daarvoor is lef nodig, maar ook transparantie van alle deelnemers in de samenwerking. Die werkwijze heeft al de nodige vruchten afgeworpen. Niet voor niets noemen ze elkaar ‘bonuscollega’s’. Xander Anker (uitvoerder Van Wijnen), Rory Hordemboen (uitvoerder Heijmans) en Rob Jongen (projectleider ZOwonen) vertellen in deze artikelenserie welke voordelen de ketensamenwerking voor bewoners, corporatie en bouwers heeft.

Overal beestjes

Heijmans en Van Wijnen hadden natuurlijk al kennis en ervaring op het gebied van renovatie en meerjarig onderhoud. Maar van een heel ander kaliber is de flora en fauna wetgeving. Rob: “Wij moeten bij onderhoud en renovatie rekening houden met kwetsbare natuur. Dat staat in de Wet Natuurbescherming. Diersoorten als de huismus, gierzwaluw en vleermuizen nestelen zich graag in spouwmuren en onder dakpannen. Als we huizen gaan isoleren kunnen deze beestjes dus niet meer naar hun vertrouwde nest. Daar moet dan elders in de buurt plaats voor worden gemaakt.”

Vincent Nederpel van Heijmans zorgt ervoor dat bij een renovatie de natuur zo min mogelijk verstoort wordt. Het is bij wet geregeld dat voor de start van een project een quickscan uitgevoerd moet worden om in kaart te brengen welke dieren er in de buurt leven. Dat moet je dan eigenlijk een jaar lang monitoren of die dieren er echt zitten. Rory: “Dat is natuurlijk een flinke periode, daarom gaan we er gewoon vanuit gaan dat die dieren er zijn.”

De ecoloog maakt een projectplan Ecologie. Hierin staat wat er vooraf en in de definitieve situatie gebeurt om aan de Wet natuurbescherming te voldoen en de natuur vooruit te helpen. Rory: “Het is al met al een tijdrovend klusje en kan een project vertragen. Gelukkig zijn er altijd mogelijkheden om de omgeving ook voor de dieren goed in te richten. Een goede planning is daarbij wel belangrijk. De natuur is flexibel en je kunt dieren tijdelijk verplaatsen, maar niet midden in het broedseizoen. Dat moet je in de projectplanning meenemen, anders schuift alles een half jaar op.”

Als we huizen gaan isoleren kunnen vleermuizen niet meer naar hun vertrouwde nest. Daarom maken we elders in de buurt plaats voor de beestjes

Huismus

Een mooi voorbeeld daarvan is de mus. Omdat mussen er niet het hele jaar door zijn, moeten we eerst alternatieve nestplaatsen bieden voordat we aan de slag kunnen. Dit doen we zowel met tijdelijke mussenhotels aan de gevels tijdens de werkzaamheden, maar ook met speciale mussenvides verwerkt in de dakgoot. Ook zorgen we voor een plek met een zandbad en wat extra voedsel tijdens het project, zodat de mussen het naar hun zin hebben in de wijk.

Xander: “Het voordeel van het bewust creëren van die holtes is dat de dieren wel een plek hebben, en niet het huis in kunnen. Want veel mensen vinden dat een eng idee, vooral bij vleermuizen. Maar als we uitleggen dat die beestjes per nacht zo’n driehonderd muggen eten, verandert dat vaak al. We hebben ze hard nodig, want als we nu geen rekening houden met mussen, vleermuizen en gierzwaluwen, verdwijnen ze uit het stedelijk gebied en krijgen we enorme insectenoverlast.”

Tijdens de bouw houden we actief rekening met de natuur. Als we een nest vinden, dan maken we een foto en overleggen we met de ecoloog wat we het beste kunnen doen.

Overlast

Rob: “We merken wel dat we bewoners heel goed moeten uitleggen wat die flora en fauna wetgeving inhoudt. Want we merken nog vaak dat een bewoner niet zit te wachten op een speciaal vogel of vleermuiskast bij het huis. Regelmatig krijgen we te horen dat ze menen dat de beestjes overlast veroorzaken, zoals herrie en poep op de stoep. Soms worden de kastjes er ook weer eigenhandig afgehaald, dat is natuurlijk niet de bedoeling. Daarom inventariseren wij altijd vooraf of de bewoner er bezwaar tegen heeft.”