Wijken verbeteren met behulp van data

Je ziet het niet direct, maar (big) data is overal om ons heen. Met deze gegevens zijn bedrijven in staat om hun producten en diensten af te stemmen op het gedrag en de wensen van klanten. Met name online wordt big data veel toegepast, maar wist je dat we bij Van Wijnen data gebruiken voor de ontwikkeling van betere wijken? Hoe dat in zijn werk gaat, vertelt collega Gwen Spil. Zij is data-analist bij Van Wijnen Projectontwikkeling en werkt elke dag met onze zelf ontwikkelde datatool Wijkgerichte Aanpak.

Hoe kunnen we ervoor zorgen dat we meer te weten komen over wijken en buurten, zodat we onze klanten beter kunnen adviseren? Dat is het vraagstuk dat ten grondslag ligt aan de ontwikkeling van de datatool Wijkgerichte Aanpak. Data was het antwoord, maar hoe krijgen we die inzichtelijk?

Een partij die data-analyses verzorgt, stapte in als consultant en verzorgde rapportages van wijken op aanvraag. Gwen: “die analyses vroegen we zo vaak op, dat we zelf een dashboard wilden op basis van die data. Dat vormde het begin van de datatool Wijkgerichte Aanpak.”

Wat haal je uit de datatool?

“Wijkinformatie”, zegt Gwen. “We onderscheiden vier categorieën data in de tool: woningkwaliteit, wijksamenstelling, woonsituatie en veiligheid. Woningkwaliteit betreft informatie over de woningen in een wijk (bouwjaar, energielabels, WOZ-waarde etc.). Wijksamenstelling gaat over de personen die in de wijk wonen (leeftijd, inkomen, gezinssamenstelling etc.). Woonsituatie is de combinatie van gegevens uit woningkwaliteit en wijksamenstelling. Denk bijvoorbeeld aan het percentage senioren dat in een sociale grondgebonden huurwoning woont. De gegevens over veiligheid zijn gebaseerd op overlast en misdrijfmeldingen in de wijk.

Deze gegevens halen we uit bronnen, zoals het CBS, de overheid, politiedatabank en consumentendatabanken.”

De meerwaarde van data

Dat we toegang hebben tot wijkdata in heel Nederland en deze overzichtelijk kunnen tonen is vooruitstrevend. Alleen data is ‘slechts’ data. Waar zit voor corporaties, gemeenten de meerwaarde hiervan?

“Waar men eerder keuzes baseerde op een onderbuikgevoel of idee over welk type woningen moet worden gebouwd in een wijk, kunnen wij die keuzes nu baseren op harde feiten. We kunnen op basis van data bijvoorbeeld concluderen dat het beter is om woningen te renoveren in plaats van te slopen. Of als er veel senioren in een sociale grondgebonden huurwoning wonen in de wijk, is het wellicht aantrekkelijk voor de doorstroming om appartementen te realiseren aan de rand van de wijk. Data helpt corporaties en gemeentes om de juiste keuze te maken die past bij hun plannen, maar met name bij de behoefte die leeft in een wijk.”

Data-analyst

Gwen Spil

De datatool Wijkgerichte Aanpak geeft ons, gemeenten, woningcorporaties en ontwikkelaars de mogelijkheid om wijken af te stemmen op haar bewoners. Hiermee wordt het woongenot en de leefbaarheid verhoogd.

Betere wijken door data

De inzet van de datatool Wijkgerichte Aanpak helpt uiteindelijk met het verbeteren van een wijk. Hoe gaat dat in zijn werk? Gwen omschrijft een praktijkvoorbeeld:

“In een Limburgse gemeente hadden onze projectontwikkelaars plannen gemaakt voor een stuk grond nabij een wijk waar veel oude sociale huurwoningen stonden. Deze werden veelal bewoond door oudere bewoners. Onze plannen waren om sociale huurappartementen te maken voor eenpersoons huishoudens op het nabijgelegen stuk grond. De gemeente vond dat er wel genoeg sociale huurwoningen in de wijk aanwezig waren, dus zette serieuze vraagtekens bij deze plannen.

Met behulp van de datatool hebben we onderbouwd waarom we juist voor dit type woningen kozen. We stimuleerden hiermee namelijk de doorstroom uit de oude huizen. Omdat de appartementen in dezelfde wijk kwamen te staan, zouden senioren sneller bereid zijn om deze verhuisbeweging te maken. Vervolgens slopen we de oude woningen en bouwen we er duurzame huurwoningen voor een jongere doelgroep. Op die manier verduurzamen en diversifiëren we de wijk en bieden we voor iedereen passende woonruimte. Als we de datatool niet hadden gebruikt, had de gemeente hier woningen gerealiseerd waar de wijk geen behoefte aan had.”

Toegevoegde waarde voor bewonerscommunicatie

Naast het adviseren van klanten en het maken van plannen, speelt de datatool Wijkgerichte Aanpak ook een rol tijdens uitvoering van projecten. “We zetten de tool ook in om een beeld te krijgen wie in de wijk wonen waar we aan het bouwen zijn”, aldus Gwen. “Als we in een wijk renoveren of bouwen, communiceren we zo goed mogelijk met bewoners en omwonenden over eventueel overlast, de planning, routing van bouwverkeer etc. Door de bewoners in de wijk in beeld te brengen met de tool, stemmen we ons communicatieplan af op hen. Met jonge gezinnen communiceer je bijvoorbeeld anders dan met senioren. Zodoende maken we een communicatieplan op maat.”

De toekomst van data in de wijk

Met gebruik van openbare data uit openbare bronnen kunnen we dus een goed beeld vormen over de wijk en haar bewoners. Gwen voorspelt voor de toekomst dat bewonersparticipatie een grotere rol gaat spelen in projecten. “Het is zeer interessant om de belevingswereld van de wijk in beeld te krijgen. Wat beweegt mensen, waar zien zij kansen in de wijk en hoe kunnen we samen met hen de wijk verder afstemmen op de behoeften? Als we die data in de toekomst kunnen aanboren, zouden we bewoners nog meer kunnen betrekken en laten participeren in plannen voor de wijk. We willen leefbare, duurzame en veilige wijken creëren voor iedereen en juist door de bewoners actief te betrekken krijgen we dat voor elkaar. Dat zou ik graag gecombineerd zien met de cijfers die we nu hebben om samen betere wijken te realiseren.”